Eski Yugoslavya, Sırbistan ve Hırvatistan ülkeleri geçtiğimiz günlerde zorunlu askerlik uygulamasının eski haline getirileceğini açıkladılar.

Hırvatistan Savunma Bakanı Ivan Anusiç, 1 Ocak 2025’ten itibaren Hırvatistan’da askerlik hizmetinin yeniden başlayacağını duyurdu.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuciç, zorunlu askerlik hizmetinin mecliste yapılacak oylamayla en kısa sürede yürürlüğe gireceğini duyurdu.

Fakat bu iki ülke neden böyle bir karar verme ihtiyacı duydu?

Her şeyden önce, bunu hatırlatmakta fayda var.

Eski Yugoslavya, Avrupa’nın en güçlü ordusuna sahip ülkelerinden biriydi. 1990’lı yıllarda dağılma sürecine giren Yugoslavya’da zorunlu askerlik uygulaması, eski Yugoslavya’nın bağımsızlığını kazanan ülkelerinde bir süre devam etti.

Hırvatistan 2008’de zorunlu askerlik hizmetini, 2010’da Sırbistan’ı, 2006’da Bosna Hersek, Kuzey Makedonya ve Karadağ’ı ve 2003’te Slovenya’yı kaldırdı.

Yasalaşması halinde zorunlu askerlik hizmetinin Hırvatistan’da 60 gün, Sırbistan’da 75 gün olması planlanıyor.

Sırp ve Hırvat yetkililer bu aşamada daha fazla ayrıntı vermemiş olsalar da, eğitimlerin nerede ve kim tarafından verileceği, bu süre zarfında hangi yöntemlerin uygulanacağı ve nelerin öğretileceği hala belirsizliğini koruyor.

Uzmanlar ise normal vatandaşların da her duruma hazırlıklı olabilmek için en azından temel askeri bilgileri edinebilecekleri bu zorunlu askerlik uygulamasının özellikle Rusya – Ukrayna savaşı’ndan sonra yeniden gündeme geldiğini savunuyorlar.

Öte yandan Kosova Başbakanı Albin Kurti, 2021 seçimleri öncesinde zorunlu askerliğin ülkesine geri getirileceğini ve 3 ay süreceğini ancak son dönemde bu konuda somut bir ilerleme kaydedilmediğini söyledi.

Mevcut karmaşık sistem nedeniyle Bosna-Hersek’te bu uygulamayı eski haline getirmek neredeyse imkansızken, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Slovenya’nın henüz böyle bir gündem maddesi yok.

Bu arada 1990’lı yıllarda karşı karşıya gelen iki eski düşman olan Hırvatistan ve Sırbistan’ın hem modernleşiyor hem de ordularını birbirlerine karşı güçlendiriyor ve zorunlu askerlik yapıyor olmaları, iplerin her zaman gergin olduğu Balkanlar’da terbiyeli bir şekilde dikkatlerden kaçmıyor.